گفت وگو♦ تئاتر ايران




کساني که اهل تئاتر باشند آخرين حضور فرشته صدرعرفايي-متولد 1341- را بر صحنه تئاتر درسال 1362 با نمايشي براي کودکان ونوجوانان،به ياد دارند. او پس ازگذشت 24 سال دوري از تئاترکه به گفته خودش هنر مورد علاقه اش است، امسال با نمايش "خانواده تت"کاري از مائده طهماسبي بار ديگر به صحنه بازگشت.او سال هاي دوري از تئاتر ر ابا بازي درفيلم ها و مجموعه هاي مختصص کودکان ونوجوانان در تلويزيون مثل "خونه مادربزرگه"، هادي وهدي" و....وحضور درسينما با فيلمهايي چون"روزهاي انتظار"[اصغر هاشمي]،"بادکنک سقيد"و"دايره"[جعفر پناهي] فيلمي که هرگز به اکران نرسيد،"زيرنورماه"[ميرکريمي]و "کافه ترانزيت"[کامبوزيا پرتوي]گذراند. با او به بهانه بازي درنمايش "خانواده تت" به گفتگو نشسته ايم.
همه درحال تخريب و نفي يکديگرند
با توجه به حضور شما در تئاتر قبل از انقلاب و بعد از آن چطور شد که به يکباره از آن فاصله گرفتيد؟ پيش از انقلاب حضورمن درتئاتر تنها به عنوان هنرجو، بازيگر آماتور درکانون پرورش فکري کودکان بود. پس از انقلاب هم مدتي زياد طول کشيد تا نقش زتان در تئاتر واصولا هنر شکل بگيرد.به همين دليل به کارهايي همچون عروسک گرداني، بازي درسريالها و گويندگي عروسک درتلويزيون روي آوردم وسال 64 اولين حضور خود را در سينما با بازي درفيلم "روزهاي انتظار" تجربه کردم.حضورم دراين فيلم به دليل پيشينه تئاتري ام بود. نقشي کوتاه اما خوب براي از سر گيري بازيگري.
چطور شد که بعد از سال ها دوباره به تئاتر روي آورديد؟ با مائده طهماسبي درفيلم"دايره"همبازي بودم وازآنجا باهم دوست شديم. بعد از آن پيشنهاد بازي دراين تئاتر برايم از طرف ايشان داده شد.متن بسيار خوب و جذابي را داشت. از آن خوشم آمد به دليل اينکه مي توانستم نقشي متفاوت را ارائه دهم.
فضاي نمايش هم بر شما تاثير گذار بود؟ بله. فضاي کار طنز وکمدي بود.البته طنز سياه و بر خلاف چهره هايي بود که تا به حال از من به نمايش گذاشته شده بود و تغييري درکار من محسوب مي شد.به همين دليل پذيرفتم تا بهانه اي براي حضور مجددم بر تئاتر شود.
طي اين سال ها متن هاي خوبي به شما پيشنهاد شد اما نپذيرفتيد. چرا؟ درتمام اين سال ها شرايطي را که من خواهان آن بودم به وجود نيامده بود يا شايد به من پيشنهاد نشده بود.
آيا مشکلاتي در طول کاروجود داشت که باعث ضعف درکارتان شود؟ با توجه به اينکه دکور اين نمايش بزرگ و فضاي تالار سايه کوچک بود و اين امر باعث شده بود تمام صحنه را دکور نمايش در برگيرد.غير ازاينها به دليل استقبال گسترده مردم از اين نمايش تا زير پاي بازيگران درسالن و عدم سرويس دهي مناسب دستگاههاي تهويه وخنک کننده مناسب، باعث شده بود تا گرماي زيادي را درحين اجرا تحمل کنيم. علاوه براين، وجود مشکلات مربوط به دستمزدها و بودجه ها هم هيچ تناسبي با اين زحمات ندارد و بسيار کم است.
چرا سالن ديگري را براي اجرا درنظر نگرفتيد؟ گويا از سياست گذاري هاي مديريت جديد اين است که هر نمايشنامه اي با توجه به ايراني يا خارجي بودنش، درسالن خاصي به نمايش گذاشته شود و دکور و نوع نمايش هم هيچ ربطي به تعين سالن ندارد و اين امر بسيار مضحک به نظر مي رسد.
بنابراين به نظر شما پس از سال ها هنوز هيچ تحولي درتئاتر ايران رخ نداده است؟ چيزي که درحال خاضر وجود دارد و خيلي هم غم انگيز است و اتفاقاً فقط در تئاتر ما موجود است، تغييرات زود به زود مديريت است و اين ناشي از نبود سياست وهدف هاي بلند مدت است. اين تغييرات تنها وقت و انرژي را هدر مي دهد و به نظرم آزمون و خطاست. هيچ کسي روي کار نمي آيد تا هدف هاي ديگري را تکميل کند. همه درحال تخريب و نفي يکديگرند.
طبق برنامه جديد نمايش هاي تئاتري فيلمبرداري شده ومانند تله تئاتر از شبکه 4 سيما به پخش مي شوند.نمايش "خانواده تت" هم به همين شکل از تلويزيون پخش شد. فکر مي کنيد اين سياست چه تاثيري بر تئاتر ما دارد؟ تصويري که از اين نمايش درتلويزيون پخش شد انعکاس درستي از اين تئاتر نبود. به دليل اينکه زمان اجراي اين نمايش ساعت يک ساعت و نيم بود و تنها 75 دفيفه از آن به پخش رسيد وقسمت هاي زيادي ازآن سانسور شد.
پس به نظرتان پخش اين نوع برنامه هاي تئاتري از تلويزيون مناسب نيست؟ نه. اتفاقاً اين حرکت مناسبي است که در بسياري از کشورهاي ديگر هم اجرا مي شود اما واقعيت مطلب اين است که کارگردانان وفيلمبرداران و دست اندرکاران محترم بايد حق مطلب را ادا کنند نه اينکه با پخش سانسوري کساني را که موفق به ديدن اثر در سالن نشده اند گمراه کنند.
پس از اجراي اين نمايش باز هم به سراغ تئاترمي رويد؟ بستگي به شرايط دارد. اگر پيشنهاد مناسبي با فضاي خوب باشد حتما باز هم تجربه مي کنم. زيرا نوع بازي در تئاتر و سينما فرق دارد. تئاتر تجربه جذابي است زيرا مخاطب هر شب تغيير مي کند و تجربه هرشب نمايش را زندگي کردن و با تماشاگران هم نفس شدن بسيار دلنشين است.