کتاب روز♦ کتاب
منصور کوشان250 ص، نشر باران، سوئد، چاپ اول 2007دهان خاموش، روايت نسلي است که انقلاب اسلامي، دگرگوني ژرفي در زندگي آنان ايجاد ميکند. راوي دهان خاموش که در زمان انقلاب، دوران بلوغ خود را در خانوادهاي مرفه و سياسي ميگذراند، بعد از دو ضربهي هولناک، يکي از سوي خانواده و ديگري از سوي جامعه، استقلال و توانايياش را براي تداوم يک زندگي ساده از دست ميدهد و روزهاي آخر عمر کوتاه خود را با نوشتن واقعيتها و روياها ميگذراند.
رمان دهان خاموش، اينگونه آغاز ميشود: "مادر بيتاب ميشود و در چشمهاي پدر که نگاه ميکند تمام بدنش ميلرزد. آرزو ميکند روزها کوتاه شوند، هفتهها بهسرعت بگذرند و روز و ساعتي که پزشک گفته است متولد ميشوم فرا برسد. پدر هم ميپذيرد که تا چند ماه تختخوابم در اتاق خوابشان باشد و اگر مادر لازم ديد من را در کنار خودش بخواباند. همانطور که خواهر را ميخواباند. نگران است گريه کنم و صدايم را نشنود. هنوز يادش است که خواهر از بس گريه ميکند بهسختي نفس ميکشد. از شدت درد سينه مدام سرش را ميچرخاند. گردن و زير چانهاش سرخ سرخ ميشود. گلويش درد ميگيرد. مادر که بيدار ميشود فقط صداي خرخر ميشنود. خيال ميکند گربه پشت پنجره خوابيده است. يک لحظه بهخواهر فکر نميکند. همانطور که تا سالها بهمن فکر نميکند. خيال نميکند ممکن است روزي بعد از خواهر فرزند ديگري داشته باشد. فقط روزي که ميفهمد خواهر ديگر باکره نيست و چه اتفاقي افتاده است براي نخستين بار فکر ميکند که کاش بهجاي دختر، پسر ميزاييد. بعد هم - شايد براي اين که من صداي گريهاش را ميشنيدم- ميرود حمام و در را پشت سرش ميبندد. مدتها است ميدانم و منتظرم که يک روز صداي جيغش را بشنوم. درست مثل همان شب که تا بيدار ميشود صداي خرخر گربه را ميشنود. نگران اطراف را نگاه ميکنم. ميبينم که دهان مادر خشک ميشود و اگر بلند شود سرش گيج ميرود. آهسته، طوري که پدر بيدار نشود، روي پهلوي راستش ميغلتد. تا لبهي تختخواب پيش ميرود. نيمخيز ميشود و پاهايش را ميسراند پايين. بعد تلاش ميکند دمپاييهايش را پيدا کند. بارها لاک عنابيرنگ ناخنهايش را از تاريکي زير تختخواب ديدهام. ديدهام که هر روز، دمدماي غروب، وقتي نميخواهد بيرون برود، پشت پنجرهي اتاق خوابش مينشيند و ناخنهايش را لاک ميزند. بيشتر از لاکهاي روشن تيره خوشش ميآيد. شيشههاي لاک را که در گوشهي راست ميز آرايش چيده است يکي يکي جلو آينه ميگذارد و بعد از چند لحظه، سرانجام يکي از آنها را انتخاب ميکند. چند بار تلاش ميکنم بفهمم کدام لاک را انتخاب ميکند. هيچ وقت حدسهايم درست درنميآيد. با اين که ميدانم تا چند لحظهي ديگر کلافه ميشود، بيخود از اين اتاق بهآن اتاق ميرود و بارها از پنجرهي آشپزخانه بيرون را نگاه ميکند، باز در مورد رنگ لاکها اشتباه ميکنم. حتا يک بار که تصور ميکنم رنگ نور خورشيد عامل انتخاب رنگ لاک است، باز رنگي را انتخاب ميکند که هيچ ارتباط مستقيمي با نور خورشيد ندارد."
<strong>يادداشتهاي خانم هلهمان</strong>
شريفه بنيهاشمي124 ص، نشر باران سوئد، چاپ اول 2007يادداشتهاي خانم هلهمان، عنوان مجموعه داستاني است از شريفه بنيهاشمي که شامل 14 داستان کوتاه است. «ديگري»، «ديدار»، «فردا؟ کدام فردا؟»، «پنجرهاي در دوردستها»، «زني در باد»، «لنگه کفش»، «سايه»، «تابلوي ناتمام»، «رهگذر»، «صداي سکوت»، «آنسوي خط 1»، «آنسوي خط 2»، «سهنقطه» و «يادداشتهاي خانم هلهمان»، عنوان داستانهاي اين مجموعه هستند.
اين مجموعه داستان با قصه «ديگري» در قالب يادداشتهاي روزانهي زني تنها و مهاجر که بهتازگي کار نظافت در خانهاي را شروع کرده آغاز ميشود. زن با صاحبخانه فقط از طريق يادداشتهاي روزانه رابطه دارد. او نيز تنهاست و راوي بر اساس نشانههايي در منزل او گمان ميکند کسي را يافته که با او پيوندهاي مشترکي دارد اما اين احساس بهسادگي درهم فرو ميريزد.
«جمعه اوليک سطل آب و پارچهاي براي گردگيري برميدارم و به جان خانه ميافتم. چقدرخردهريز داري. همه را بايد با دقت جابهجا کنم که مبادا خراب شود يا بشکند. شمعدانهاي کوچک و بزرگ که روي تاقچهي پنجره، روي ميز وسط اتاق و يا کنار تلويزيون گذاشته شده، خردهسنگهايي که انگار از کنار رودخانه يا از سفرهاي متعدد با خود آوردهاي و چند صدف، شايد از کنار دريايي. و من که از کنار دريا ميآيم، من که بچه دريا هستم يا بودهام کالنگهايم را در خانه جا گذاشتهام، يا شايد به دست فراموشي سپردهام. انگار قسمتي از وجودم را در جايي جا گذاشته يا گم کرده باشم و تو آن را با خود آوردهاي توي تاقچهات، در کنار پنجرهاي در اين
دوردستها.»
در داستان دوم، ديدار هم صداي شکست بيصداي انسان تنهاي امروز وجود دارد: زني که عشق خود را در بگير و ببندهاي دههي شصت از دست داده پس از نوزده سال رد او را مييابد، اما همهچيز بههم ريخته است. در بيشتر داستانها از جمله «پنجرهاي در دوردستها» يک عشق از دست رفته وجود دارد؛ در پسزمينه دستگيريها و قتل عام زندانيان سياسي در دهه شصت.
بحران تنهايي، گسست و بحران هويت درونمايههايي هستند که در داستانهاي شريفه بنيهاشمي تکرار ميشوند: در داستان زني در باد، شخصيت داستان در غربت ميفهمد که کودکي سر راهي بوده.
«تابلوي ناتمام» از بهت و حيرت مردي ميگويد که در تلاش براي شناختن زن نقاشي که گم شده، يک لحظه درمييابد همسر سابق خود را برخلاف آنچه ميپنداشته اصلاً نميشناسد. و داستان يادداشتهاي خانم هلهمان از زني ميگويد که تمام عمرش را در ستيزي دروني با تنهايي پشت سر گذاشته است.
شريفه بني هاشمي از سال ۱۹۸۴ در آلمان زندگي ميکند. فارغ التحصيل رشتهي تئاتر از دانشکدهي هنرهاي زيباست و تاکنون در چند نمايش و فيلم کوتاه در ايران و خارج از کشور بازي کرده است. او داستان و نمايشنامه مينويسد و تاکنون چند نمايش را نيز کارگرداني کرده است.
<strong>فروپاشي شوروي از ديدگاه احزاب كمونيست</strong>
مقدمه: لطف الله ميثمي، فريبرز رئيس دانا132 ص، تهران: انتشارات صمديه، 1386، چاپ اولاين كتاب، مجموعه سخنراني ها و مقالاتي است كه از سوي احزاب كمونيست كشورهاي مختلف، درباره فروپاشي اتحاد شوروي ارائه شده است. حزب كمونيست كوبا، حزب كمونيست يونان، حزب كمونيست ويتنام، حزب كارگري مجارستان، حزب سوسياليست بلغارستان، حزب توده ايران و حزب كمونيست پرتغال، از جمله احزابي هستند كه تحليل هاي آنها را در رابطه با فروپاشي شوروي، در اين مجموعه مي خوانيم.
<strong>تجدد ناتمام روشنفكران ايران</strong>
نويسنده: غلامرضا گودرذي208 ص، تهران: نشر اختران، 1386، چاپ اولاين كتاب جلد نخست از مجموعه مطالعات به هم پيوسته اي است كه با عنوان كلي «نگاهي به تجدد ايراني»، بر اساس چهارچوب نظري و رويكردي انضمامي، به ويژه مبتني بر بينش جامعه شناسي تاريخي تجدد، تدوين شده است. نويسنده تلاش كرده است با بررسي توامان چگونگي پيدايش و سير تطور و تكامل انديشه هاي نو از يك سو، و تغييرات و تحولات ساختارهاي كلان اجتماعي از سوي ديگر، به يك موضوع اساسي بپردازد.
او نشان مي دهد كه چرا و چگونه در پي رويارويي ايران با مسئله محوري و بنيادين پروژه و پروسه تجدد غربي، نه تنها صورت هاي پيش ساخته كهن اجتماعي به شكلي متناقض نما و تعارض آميز به ساختار بندي هاي به ظاهر نوين اجتماعي مبدل گشتند، بلكه نوعي آشفتگي معنايي و ابهام آلودگي نظري، در غياب نگره تاريخي در انديشه ما به وجود آمد. به عقيده او پيامدهاي ناخواسته و پيش بيني ناپذير اين ابهام آلودگي همچنان دستيابي ما را به تعادل و توازني پايدار، در تعامل با بايسته هاي دنياي جديد و شرايط و مناسبات به شدت جهاني شده امروز، در سه ساحت فكري، ساختاري و هويتي دشوار كرده است.
<strong>سفرنامه اون ور آب (جامعه شناسي مهاجرت)
نويسنده: پرويز رجبي312 ص، تهران: نشر اختران، 1386، چاپ اولاين كتاب كه به صورت يك سفرنامه نوشته شده، نگاهي است جامعه شناسانه به مهاجرت ايرانيان به آمريكا و كانادا و مسائل و مشكلات مربوط به آن. نويسنده تلاش كرده است با پرداختن به موضوع هايي نظير مليت و قوميت، با نگاهي صادق و عاري از شايبه، به برخي از مشكلات روز زندگي ما ايرانيان، در ايران و خارج از ايران بپردازد. او در پيشگفتار خود بر كتاب مي نويسد: [شيوه ام در پرداختن به مسائل ايران، با اين كه نگاهم از دور خواهد بود، همان شيوه «جامعه شناسي خودماني» دوست خوبم حسن نراقي خواهد بود. بدون ترديد حرف هاي خودماني كم تر خوهد رنجاند...]
<strong>سير تحول در شعر امروز (خلاصه ها و شناسه هاي رفتاري)
نويسنده: كاظم كريميان322 ص، تهران: انتشارات مرواريد، 1385، چاپ اولاين كتاب، ادامه اثر ديگري از نويسنده با نام «دگرگوني، نگاه، زبان و ساختار در شعر امروز» است كه حدود هفت سال پيش منتشر شد. در آن كتاب، براي نخستين بار شعر متحول دهه 1370 در ايران، به طور مستقل مورد نقد و بررسي قرار گرفته بود. از آنجا كه در چند سال گذشته، ما با رفتارهاي تازه زباني – ساختاري در شعر معاصر ايران مواجه هستيم، در كتاب حاضر، نويسنده به معرفي و بررسي شناسه هاي رفتاري اين شعر پرداخته است. از ويژگي هاي مهم اين پژوهش، توجه نويسنده به شاعران جوان چند سال اخير ايران و همچنين شعر مهاجرت است. شعرهاي ارائه شده در اين مجموعه به نحوي گزينش شده اند كه ضمن نشان دادن سير تحول در هر دوره شعري، تفاوت بنياني آن را با دوره هاي ديگر آشكار كرده اند.
<strong>ادبيات نمايشي در ايران، جلد سوم: ملي گرايي در نمايش</strong>
نويسنده: جمشيد ملك پور551 ص، تهران: انتشارات توس، 1386، چاپ اولجلد سوم از مجموعه «ادبيات نمايشي در ايران»، فاصله سال هاي 1299 تا 1320 خورشيدي را در بر مي گيرد و به موضوع ملي گرايي در نمايش ايران مي پردازد. اين جلد با مقدمه اي درباره اوضاع سياسي، اجتماعي و ادبي ايران در اين دوره و وضعيت سانسور در هنرهاي نمايشي آغاز مي گردد. عناوين بخش هاي بعدي كتاب عبارتنداز: «نمايش»، «اپرت نويسي»، «نمايشنامه نويسي»، «مباحث نظري و آموزشي» و «متون نمايشي». بخش اخير شامل متن نمايشنامه هاي «رستاخيز شهرياران ايران/ميرزاده عشقي»، «جعفرخان از فرنگ آمده/حسن مقدم»، «شب هزار و يكم/رضا كمال شهرزاد»، «جنگ مشرق و مغرب/گريگور يقيكيان»، «آخرين يادگار نادر شاه/سعيد نفيسي»، «پروانه/حبيب الله شهردار»، «عجب پكري/سيد علي نصر» و «در راه مهر/ذبيح بهروز» است.
<strong>سه مقاله</strong>
نويسنده: حبيب الله پيمان128 ص، تهران: انتشارات صمديه، 1386، چاپ اولاين كتاب مجموعه سه مقاله از «حبيب الله پيمان»، درباره فراز و فرود جنبش اصلاحات در ايران است. در اين مقالات، نويسنده كه خود از روشنفكران ديني و از فعالان جنبش اجتماعي و سياسي ايران در سال هاي گذشته است، ضمن بررسي سير تحول و تكامل جنبش اصلاحات، مشكلات نظري و تنگناهاي راهبردي آن را بازگو مي كند. بعضي از سر فصل هاي كتاب عبارتنداز: «چرا اصلاحات ضرورت يافت و از كجا آغاز شد؟»، «هدف انقلاب و اصلاحات»، «ماهيت جنبش اعتراضي مردم»، «خط مشي اصلاحات از بالا»، «ساختار گرايي، مشكل نظري اصلاح طلبان جبهه دوم خرداد»، «آيا اصلاح طلبان در قدرت، نگاه خود را تغيير مي دهند؟»، «سرنوشت اصلاحات از بالا» و «مردم هدف اند و نه وسيله».
<strong>گزيده هايي از "در جستجوي زمان از دست رفته"</strong>
به انتخاب: مهدي سحابي192 ص، تهران: نشر مركز، 1385، چاپ اولكتاب «در جستجوي زمان از دست رفته»، اثر «مارسل پروست»، يكي از مهم ترين كتاب هاي دوران معاصر و يكي از پايه هاي اصلي ادبيات امروز غرب و جهان است. «جستجو» كتابي دوران ساز و حاوي برخي از ظريف ترين و عميق ترين نظريات در شناخت روان آدمي است. مترجم توانا و برجسته كشورمان «مهدي سحابي» كه اين اثر عظيم را در هشت جلد به فارسي برگردانده، براي آشنا شدن علاقمندان با اين شاهكار ادبيات مدرن، قطعات زيبايي از بخش هاي مختلف آن را انتخاب، و در سه بخش با سرفصل هاي «عشق»، «واقعيت و خيال» و «آفرينش و انديشه» تدوين كرده است. حاصل كار او كتاب حاضر است كه خواننده با مطالعه آن با گوشه هايي از عظمت و زيبايي كتاب بزرگ «پروست» آشنا مي شود.
اشتراک در:
نظرات پیام (Atom)

هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر