جمعه، آبان ۱۸، ۱۳۸۶

کتاب روز♦ کتاب






‎‏<‏strong‏>واره: درآمدي به مردم شناسي و جامعه شناسي تعاون<‏‎/strong‏>‏
نويسنده: مرتضي فرهادي‏552 ص، تهران: شركت سهامي انتشار، 1386، چاپ دوم
واره، نوعي سازمان غير رسمي تعاوني سنتي در ايران است. اين سازمان سنتي، غالبا زنانه و بسيار كهن، با ‏محور اصلي «همياري» و از نوع «همگرا» است. در گروه ها يا سازمان هاي هميار همگرا، گروه يا ‏سازمان به دنبال يك كاسه كردن امكانات و توانايي هاي تك تك اعضاء، نيروي كار، مصالح و مواد يا امكانات ‏ابزاري و امكانات و توانايي هاي عاطفي و رواني خود است. كتاب «واره: در آمدي به مردم شناسي و جامعه ‏شناسي تعاون»، گسترده ترين و پركارترين پژوهش و تحقيق ميداني در زمينه معرفي و بررسي يكي از قديمي ‏ترين شكل هاي همكاري و تعاون (يعني «واره») در بين زنان ايراني است. براي اين منظور نويسنده در ‏حدود چهل سال در نقاط مختلف ايران براي پي بردن به ريشه هاي همكاري و همياري در بين زنان به طور ‏خاص و ايرانيان به طور عام، جستجو كرده است. او در پژوهش حاضر سعي كرده است تا آن بخشي از سنت ‏ايرانيان را كه نه هم چون مانعي بر سر راه تجدد، بلكه هم چون نيروي محركه اي در جهت توسعه جامعه ‏ايران عمل مي كند، تبيين كند و وجوه گوناگون آن را به خواننده نشان دهد. ‏
‏‏<


‏strong‏>فرهنگ و آداب زورخانه<‏‎/strong‏>‏


گردآوري و تنظيم: مجيد حسيني‏48 ص، تهران: انتشارات كتاب مسافر، 1386، چاپ اول
زورخانه مكاني است كه ورزشكاران در آن ورزش ها و آيين هاي پهلواني را انجام مي دهند. «ادوارد ‏براون»، زورخانه را از مؤسسات قبل از اسلام در ايران مي داند. زورخانه در طول تاريخ نه تنها مكان ‏ورزشي كردن بوده، بلكه مدرسه و مكتب فتوت و جوانمردي نيز به شمار مي رفته است. كتاب «فرهنگ و ‏آداب زورخانه»، گزارشي است مختصر و مفيد درباره آداب و رسوم و اصطلاحات زورخانه و ورزش ‏زورخانه اي. ‏
‏‏<


‏strong‏>حسن اسماعيل زاده: نقاش مكتب قهوه خانه اي<‏‎/strong‏>‏
تهيه و نگارش مقدمه: كاظم چليپاترجمه: مهدي افشار‏152 ص، تهران: موسسه فرهنگي پژوهشي چاپ و نشر نظر، 1385، چاپ اول
نقاشي قهوه خانه اي كه در مدت سه قرن، زينت بخش ديوارهاي قهوه خانه ها، پاتوق ها و حسينيه هاي ايران ‏بوده، با بهره گيري از ساده ترين امكانات، راهي را در هنر ايران گشوده است كه مهم ترين خصيصه آن، ‏مردمي بودن است. به طور كلي در نقاشي قهوه خانه اي از دو منبع كلي الهام گرفته شده است: 1- داستان ‏هاي شاهنامه فردوسي، 2- وقايع تاريخ اسلام. مجموعه حاضر كه به شكل نفيسي بر روي كاغذ اعلاء چاپ ‏شده، شامل آثاري از يكي از برجسته ترين نقاشان قهوه خانه اي معاصر ايران، يعني استاد «حسن اسماعيل ‏زاده» است. اين مجموعه نشان دهنده جلوه هاي زيبا و مردمي اين سبك نقاشي و ظرافت هاي نهفته در آن ‏است. ترسيم موضوع قهوه خانه براي اولين بار در نقاشي هاي قهوه خانه اي و توجه به صحنه هاي روزمره ‏زندگي مردم و آداب و رسوم آنها، از ويژگي هاي كار استاد «حسن اسماعيل زاده» است. ‏



‏‏<‏strong‏>فرهنگ تلميحات: اشارات اساطيري، داستاني، تاريخي و مذهبي در ادبيات فارسي<‏‎/strong‏>‏
نويسنده: سيروس شميسا‏735 ص، تهران: نشر ميترا، 1385، چاپ اول
كلمه «تلميح» به معني ديدن، نظر كردن، آشكار ساختن و اشاره كردن است. در اصطلاح ادبي، «تلميح»، ‏اشاره به قصه، شعر يا مثل رايجي است؛ به شرطي كه تمام داستان يا شعر يا مثل را در برنگيرد. در اين كتاب ‏تلميحات رايج در ادبيات فارسي در زمينه هاي اسطوره، داستان، تاريخ و مذهب گردآوري شده است. با ‏استفاده از «فرهنگ تلميحات»، علاقمندان مي توانند به توضيحات مختصر و مفيدي درباره قصص و روايات ‏اسلامي و ايراني كه در بخش بزرگي از ادبيات فارسي، به ويژه شعر، منعكس شده است، دسترسي يابند. ‏




‏‏<‏strong‏>از خاموشي تا انقلاب<‏‎/strong‏>‏
نويسنده: ابوالقاسم اميني آملي‏384ص، آمل: نشر ورسه، 1386، چاپ اول
اين كتاب، گوشه هايي از زندگي و خاطرات انساني است كه در خانواده اي دهقاني در دامنه البرز به دنيا آمد. ‏او سال هاي بسيار از زندگيش را صرف مبارزه با بيعدالتي و ظلم و استبداد كرد و در اين راه به زندان افتاد و ‏تبعيد شد. «از خاموشي تا انقلاب»، زندگينامه و خاطرات «ابوالقاسم اميني آملي» است. او كه در سال 1303 ‏خورشيدي متولد شد، در اين كتاب كه به سبك اتوبيوگرافي نوشته شده است، از وقايع مختلف تاريخ معاصر ‏ايران و به ويژه جنبش هاي دهقاني در شمال ايران معاصر سخن مي گويد. ‏
‏‏


<‏strong‏>روشنفكران ايران: روايت هاي ياس و اميد<‏‎/strong‏>‏
نويسنده: علي ميرسپاسيترجمه: عباس مخبر‏336 ص، تهران: نشر توسعه، 1386، چاپ اول
بحث اساسي اين كتاب، مطالعه انتقادي ايده ها و نظريه هاي ضد روشنگري اروپايي است كه برخي از ‏انديشمندان ايراني نيز از آن الهام گرفته اند. در حقيقت در اين پژوهش، نقد تفكر «روشنفكران ضد ‏روشنگري»، با تاكيد بر آراء «مارتين هايدگر» و پيروان ايراني تبار او انجام شده است. از اين رو، چالش ‏نويسنده، نه بررسي آراء همه روشنفكران اثر گذار ايراني، بلكه عمدتا بر كالبد شناسي مفهومي از «خصومت ‏ديرينه سال پيروان ايراني تبار هايدگر» با مدرنيته دموكراتيك و برخورد خصمانه آن ها با فلسفه روشنگري ‏استوار شده است. از ويژگي هاي اين كتاب، آموزشي بودن آن است. نويسنده به هنگام نگارش و تنظيم متن ‏نهايي، سعي بسيار كرده است تا مطالب پيچيده نظري و جامعه شناختي، به شكل و شيوه اي بازگو شود تا هم ‏براي اهل فن و هم براي علاقمنداني كه فاقد آگاهي ها تخصصي هستند، قابل استفاده باشد. عناوين مباحث ‏اصلي كتاب عبارتنداز: «پديده فرديد»، بحران خيال پردازي بومي گرا»، «مدرنيته در فراسوي بومي گرايي ‏و كل گرايي»، «هايدگر و ايران: سويه تاريك هستي و تعليق»، «كثرت گرايي مفهومي و دين در انديشه جان ‏ديويي» و «هند و آمريكا: نهرو، گاندي و مارتين لوتركينگ».‏
‏‏<


‏strong‏>ميراث مولوي: شعر و عرفان در اسلام<‏‎/strong‏>‏
نويسندگان: ويليام چيتيك، آنه ماري شيمل، كريستف بورگل، امين بنانيترجمه: مريم مشرف‏448 ص، تهران: انتشارات سخن، 1386، چاپ اول
اين كتاب، مجموعه مقالاتي در زمينه ميراث معنوي و ادبي «مولانا جلال الدين رومي» معروف به «مولوي» ‏است. اين مقالات به مناسبت اهداي جايزه علمي «جورجيو لوي دلا ويدا» به خانم «آنه ماري شيمل»، مولوي ‏شناس برجسته آلماني، در سال 1987، براي ارائه در همايشي كه به همين مناسبت از جانب «مركز مطالعات ‏شرق نزديك»، وابسته به دانشگاه كاليفرنيا (لوس آنجلس) برگزار شد، نوشته شده است. عناوين مقالات و ‏نويسندگان آنها عبارتنداز: «مولوي: ديروز، امروز و فردا/آنه ماري شيمل»، «مولوي شاعر/امين بناني»، ‏‏«پاره اي ملاحظات درباره جلوه هاي صورت در غزل مولوي/كريستوف بورگل»، «مولوي و وحدت ‏وجود/ويليام چيتيك»، «مولوي و مسئله خير محض بودن حق تعالي/حميد دباشي»، «فرهنگ عامه در مثنوي ‏و مثنوي در فرهنگ عامه/مارگارت آ. ميلز» و «قلعه ذات الصور: رومي و غالب/ويكتوريا هولبروك». ‏

هیچ نظری موجود نیست: